|
Opowieść Griota
tytuł oryginalny:
Un Griot raconte
reżyseria: Adam Różański
czas trwania:
55 min. |
Dokument muzyczny. Film osobisty, zbudowany wokół monologu narracyjnego Adama Drame, afrykańskiego bębniarza, potomka rodu griotów Drame, kasty strażników wieloletniej tradycji afrykańskiej. Narracja bohatera jest wygłoszona w języku dioula, ojczystym języku artysty. Jest oszczędna i precyzyjna, lecz wiarygodna. Została napisana na podstawie książki Jeliya-etre griot et musucien aujourdhui Arlette Senn Berloz i rozmów z artystą nagranych przez reżysera.
Film Różańskiego jest dokumentem reporterskim. Takim, który kamerą próbuje zanotować chwile z życia bohatera w sposób dyskretny i wiarygodny. Adama Drame komentuje zdjęcia, które oglądamy na ekranie, podaje ważne, czasem zaskakujące widza informacje.
Griot opowiada o istniejącym zagrożeniu dla afrykańskiego dziedzictwa kulturowego, które wynika z ignorancji Afrykańczyków wobec ich własnej tradycji. Drame należy do tych nielicznych, którzy zachowują tradycyjny styl życia mimo i wbrew pokusom błyszczącego, bogatego świata. Griot opowiada o swej drodze muzycznej, o swoim instrumencie, o stylu grania i karierze muzycznej, która trwa ponad 40 lat. Mówi szczerze o swojej wierze i o funkcji religii w dzisiejszej Afryce.
To film przepełniony muzyką: w wykonaniu solowym, z innymi muzykami; rozbrzmiewającej na co dzień w Burkinie Faso. Jesteśmy na ulicach Bobo-Dioulasso, kulturalnej stolicy Burkiny, w tak zwanych kabaretach, w których całymi dniami świetni muzycy grają za symboliczne wynagrodzenie.
Opowieść Griota to film o dojrzałym muzyku, którego życiowa postawa - pełna świadomość realizowania swojej misji społecznej - są osnową tematyczną filmu. Adama Drame to współczesny i ortodoksyjnie wierny tradycji griot; to Afrykańczyk, który agresywnie broni i bezbronnie traci swą tożsamość, to Afrykańczyk zagrożony ekonomicznym i kulturowym kolonializm, który opiera się kuszącej karierze w Europie Zachodniej, choć od 25 lat pracuje tam często. Człowiek, który strzeże swej własnej tradycji i kultury. Mimo wszystko. Dumny Afrykańczyk w Paryżu i w Burkinie Faso.
Komentarz reżysera: Filmowanie Afryki jest szczególnie trudne. To też jest inny świat niż ten nasz europejsko-amerykański, pełen zbytku i otwartości. Świat zamknięty, skromny i niezrozumiały dla białego przybysza. Oślepiający światłem słońca i kolorami - dosłownie i w przenośni. Można Afrykę filmować z daleka - właśnie przez te powierzchowne filtry kolorów. Można Afrykę filmować z bliska tak, jak się ją wyreżyseruje - miejscowi aktorzy chętnie zagrają role im zapisane za kilka obcych groszy. Można też próbować filmować Afrykę od środka wybranego wspólnie przez fotografa i jego naturalnych bohaterów. Filmować w sposób taktowny, choć zdecydowany. Tak, żeby nie naruszać prywatności, a jednak dostrzec i zanotować intymność, osobność, inność tamtego świata.
O twórcy filmu:
Adam Różański urodził się w 1957 w Warszawie. Od roku 1965 mieszkał w Izraelu, gdzie w 1975 ukończył gimnazjum. Studiował architekturę a później fotografię (dyplom w 1987) w FH Koln. Po studiach powrócił do Izraela. Przez kolejne 2 lata (1987-89) pracował jako operator kamery w publicznej telewizji. W latach 1990-1996 pracował jako niezależny operator kamery przy filmach telewizyjnych i dokumentalnych. Jednocześnie od roku 1993 pracował jako operator Steadicamu przy produkcji filmów fabularnych, reklamowych i innych. W 2000 otrzymał przyznawaną corocznie w Rzymie prestiżową nagrodę dla operatorów steadicamu International Steadicam Award. W roku 1996 Różański wyemigrował do Polski, gdzie pracował jako operator kamery i Steadicamu przy filmach fabularnych i reklamowych. W latach 1999-2004 pracował jako operator kamery i Steadicamu we Francji głównie przy filmach fabularnych uznanych twórców kina francuskiego: Sophie Marceau, Graham Guit, Daniele Thompson, Anne Fontaine czy Francois Stevenin. Opowieść Griota to jego debiut reżyserski.
Film prezentowany w ramach IV Festiwalu Filmów Afrykańskich - AfryKamera 2009.
