4. Festiwal Filmy Świata ALE KINO!

PROGRAM FESTIWALU:

czwartek, 27 listopada

20.30     TEZA | TEZA
reż. Haile Gerima, Etiopia 2008, 140'

MFF Wenecja 2008: Nagroda Specjalna Jury, nagroda za najlepszy scenariusz, Nagroda 'CinemAvvenire'

Najważniejszy afrykański filmów tego roku, owacyjnie przyjęty na festiwalu w Wenecji. Najnowsze dzieło wielkiego etiopskiego filmowca. Martin Scorsese

Afrykańska tożsamość i wolność - to dwa główne tematy, które podejmuję w tym filmie. Haile Gerima

Teza to wstrząsająca opowieść o najnowszej historii Etiopii, od upadku cesarstwa Haile Selassie, poprzez falę terroru komunistycznego, do rządów kapitalistycznych w afrykańskim wydaniu.

Bohaterem filmu jest Anberber, lekarz, który po kilku latach spędzonych na studiach medycznych w Niemczech, pełen nadziei na lepsze życie, wraca do Etiopii. Niestety zastaje swój kraj pełen chaosu, nękany zamieszkami. Jego marzenie, by móc leczyć mieszkańców Etiopii zostało zniszczone przez juntę wojskową, która wykorzystuje naukowców do własnych, politycznych celów. W kraju panuje przemoc, przed którą nie można uciec. Anberber jej bezsilny wobec zaniku humanitaryzmu i wartości społecznych w swoim kraju.

Po latach bolesnych i tragicznych doświadczeń powraca do rodzinnej wsi, z nadzieją odnalezienia tu spokoju. Niestety, jego marzenie zostaje szybko rozwiane przez akty przemocy dokonywane tu przez uzbrojone bandy lokalnych watażków. Pozorny spokój przerywany jest przez codzienną przemoc. Nadzieja, że kraina dzieciństwa go ochroni, szybko zostaje zastąpiona piekłem wojny. Anberber zdaje sobie sprawę, że pokój w jego kraju jest niemożliwy.

Akcja Tezy przeskakuje w czasie, pomiędzy studenckimi latami Anberbera, jego pracą zawodową, a powrotem do domu. Za każdym razem Anberber musi walczyć, by dostosować się do miejsca w którym żyje, zarówno w ojczystej Etiopii, jak i na emigracji w Niemczech podczas studiów.

Film nawiązuje do osobistych doświadczeń i wspomnień Haile Gerimy, w szczególności wątek czystek wśród etiopskich intelektualistów. Najbardziej wstrząsające sceny mają miejsce w latach 80., kiedy odbywały się procesy pokazowe i egzekucje reżimu Haile Mengistu, który objął władzę w 1974 roku po obaleniu cesarstwa Haile Selassie.


piątek, 28 listopada

18.30     NIESIE NAS WIATR | HAVA ANEY DEY | LET THE WIND BLOW
reż. Partho Sen-gupta, Indie 2004, 93’

MFF Berlinale 2004 
MFF Hongkong 2004: Specjalne Wyróżnienie Jury 
MFF Durban 2004: nagroda dla najlepszego filmu 

Niesie nas wiatr to nowatorskie spojrzenie na współczesne Indie, ukazujące mentalność pokolenia młodych Hindusów, zafascynowanych kulturą i stylem bycia swoich rówieśników ze świata zachodniego. Pragną lepszego i uprzywilejowanego życia, innego niż pokolenie ich rodziców.

Indie przechodzą przemiany spowodowane wpływem nowej globalnej ekonomii. Nowy porządek zmienia życie ludzi, zmieniają się także wartości. Akcja filmu dzieje się podczas kulminacji nuklearnego konfliktu pomiędzy Indiami a Pakistanem. Dwa kraje zaopatrują się w śmiertelną zabawkę Oppenheimera i testują swoje międzykontynentalne pociski balistyczne.

Jednym z bohaterów filmu jest Arjun, 18-letni student mieszkający z owdowiałą matką na przedmieściach Bombaju. Jej jedynym marzeniem jest, by syn skończył studia i zdobył dobrą pracę. Arjun chce jednak od życia czegoś więcej. Podoba mu się Salma, muzułmanka z rodziny z wyższej klasy, którą poznaje na warsztatach teatralnych. Chociaż początkowo wydaje się, że dziewczyna jest poza jego zasięgiem, zaczynają się spotykać.

Najlepszym przyjacielem Arjuna, jest 21-letni Chabia, mechanik samochodowy, zakochany w tancerce, Monie. Chabia nienawidzi wszystkich bogatych mężczyzn, którzy za pieniądze mogą oglądać jego ukochaną w nieprzyzwoitym jego zdaniem tańcu. Przyjaciele szukają sposobu, jak poznać ludzi z wyższej klasy i wyrwać się z dotychczasowego życia, wdają się przy tym w nie zawsze legalne interesy. W końcu udaje im się zdobyć pieniądze i szykują się do wyjazdu zagranicę, by zrealizować marzenia o zdobyciu fortuny. Dzień przed wyjazdem przyjaciele urządzają imprezę pożegnalną. Są w świetnych nastrojach i z wielkimi nadziejami zmierzają na spotkanie ze swoim przeznaczeniem. Tymczasem napięcie na granicach kraju wzrasta... Czy będą w stanie odmienić swój los?


20.30     PLOY | PLOY
reż. Pen-ek Ratanaruang, Tajlandia 2007, 105'

MFF Cannes 2007
MFF Toronto 2007
konkurs MFF Bangkok 2007

Każdy związek ma swoją datę ważności. Każdy związek potrzebuje pielęgnacji i rozwoju, w którym jest miejsce na własne fantazje, mniej lub bardziej realne. Ploy to dramat psychologiczny, miejscami bliski twórczości Jima Jarmuscha, opowiadający o trójce bohaterów zamkniętych w jednym pokoju hotelowym.

Gwałtowna śmierć krewnego sprowadza Wita i jego żonę Dang do Bangkoku. Od kilku lat mieszkają w Ameryce, gdzie z powodzeniem prowadzą własną restaurację. Do Bangkoku przybywają około piątej rano i zatrzymują w pięciogwiazdkowym hotelu. Wit schodzi do baru na papierosa i drinka. Oprócz niego jest tam dwójka młodych ludzi. Jego uwagę przykuwa młoda dziewczyna, która prosi go o papierosa. Zaczynają rozmawiać. Dziewczyna ma na imię Ploy i czeka na matkę, z którą ma się spotkać rano w holu hotelowym. Wit proponuje, żeby poczekała na nią w jego pokoju, gdzie będzie mogła odpocząć... Troska męża o Ploy bardzo niepokoi jego żonę, która zaczyna reagować histerycznie...

Tak zaczyna się ta tragikomiczna opowieść o miłości i zazdrości. Ten na pozór spokojny, nudny związek o stałej temperaturze uczuć kryje pod sobą wiele ukrytych emocji, żalu, oczekiwań i obaw o wspólną przyszłość. Dziewczyna, która nieoczekiwanie pojawia się w życiu małżeństwa prowokuje parę do konfrontacji z kryzysem własnego związku. Zdają sobie sprawę, jak bardzo oddalili się od siebie w ciągu siedmiu lat wspólnego życia. Zaczyna się od subtelnych niewinnych podejrzeń, by wybuchnąć ślepą zazdrością. Para zaczyna zastanawiać się nas sensem swego związku i staje przed wyborem czy każde powinno pójść w swoją stronę, czy razem spróbować budować swoje małżeństwo od nowa.

Autorem filmu jest Pen-ek Ratanaruang, reżyser głośnych filmów Invisible Waves i Last Life in the Universe.


sobota, 29 listopada

18.30     LIVERPOOL | LIVERPOOL
reż. Lisandro Alonso, Argentyna 2008, 84’

MFF Cannes 2008
MFF Toronto 2008

Liverpool to przykład cenionego obecnie w świecie kina minimalistycznego, którego Lisandro Alonso jest jednym z czołowych twórców. W swym najnowszym filmie przedstawia głęboki portret mężczyzny nieumiejącego zaadoptować się we współczesnym świecie. To przypowieść o człowieku, który wciąż ucieka, nie potrafiąc znaleźć swego miejsca na ziemi.

Farrel, pięćdziesięcioletni mężczyzna, po latach spędzonych na morzu, postanawia wrócić do domu. Wraca do Ziemi Ognistej, położonej najdalej na południe prowincji Argentyny, by odwiedzić matkę, o ile ta jeszcze żyje... Ostatnie 20 lat Farrel spędził na morzu, prowadząc życie nihilisty - pił, żeby zapomnieć, płacił kobietom, żeby z nim spały, nie miał żadnych przyjaciół. Kiedy dociera do rodzinnego domu, okazuje się, że matka rzeczywiście jeszcze żyje, ale jej kontakt ze światem jest już znikomy. Jednak w domu jest jeszcze jedna bardzo bliska mu osoba, o której istnieniu nie wiedział...

Postać człowieka wyobcowanego, samotnika, nie po raz pierwszy pojawia się w twórczości Lisandro Alonso. O ile jednak w Los muertos (jego poprzednim filmie) bohater po powrocie z więzienia doskonale odnajduje się w swoim naturalnym otoczeniu, o tyle bohater Liverpoolu pozostaje outsiderem, który nie potrafi dostosować się do zastanej rzeczywistości.

Lisandro Alonso jest jednym z najbardziej charyzmatycznych filmowców argentyńskich, uważanym przez wielu za wizjonera. Jego filmy to esencja naturalizmu poetyckiego - stylu wypracowanego przez nowe pokolenie argentyńskich reżyserów, z których wielu (Martel, Caetano, Trapero, Burman) odnosi międzynarodowe sukcesy. Alonso w sposób najbardziej ortodoksyjny, a przez to wyrazisty i czysty, realizuje założenia nowej szkoły.


20.30     DRAMA/MEX | DRAMA/MEX
reż. Gerardo Naranjo, Meksyk 2006, 92’

MFF Cannes 2006
MFF Toronto 2006
konkurs MFF Saloniki 2006

Drama/Mex to przykład dynamicznego, odważnego obyczajowo kina meksykańskiego, bliskiego takim obrazom, jak Amores perros czy I twoją matkę też.

Fabuła filmu składa się z dwóch przeplatających się historii, które dzieją się w ciągu jednego upalnego dnia w Acapulco. Pierwsza z nich opowiada o Fernandzie, atrakcyjnej dziewczynie i jej gwałtownych, seksualnych relacjach z poprzednim chłopakiem, z którym ponownie zaczyna się spotykać. Sytuacja komplikuje się, kiedy dowiaduje się o tym jej obecny narzeczony. Młodzieńcze emocje biorą górę nad rozumem. Dochodzi do konfrontacji całej trójki, w wyniku której wszystko może się wydarzyć...

Bohaterem drugiej historii jest starszy urzędnik, który nagle porzuca rodzinę i postanawia popełnić samobójstwo. Jego plany niweczy pojawienie się natrętnej, nie do końca uczciwej nastolatki, która na co dzień wraz z grupą znajomych żyje z naciągania bogatych turystów. Chociaż spędzają ze sobą cały dzień, mężczyzna nie zamierza zrezygnować ze swych planów, a dziewczyna za wszelką cenę postanawia mu w tym przeszkodzić. Ścieżki wszystkich bohaterów przecinają się nad ranem na plaży...

Robiąc ten film starałem się wyprzeć z pamięci wszystkie filmy, które obejrzałem. Czułem, że muszę uwolnić się od konwenansów, formułek i przestać przejmować się poprawnością formy, a po prostu wiarygodnie opowiedzieć historię. Mam poczucie, że jednym z moich "zwycięstw" w tym filmie i to, co naprawdę w nim lubię to pewnego rodzaju niedoskonałość, co sprawia, że za tym filmem stoi człowiek a nie maszyna. (...) W Drama/Mex zastanawiam się nad kilkoma kwestiami: co powoduje, że nagle "wybuchamy", że nagle zdajesz sobie sprawę, że marnujesz swój czas i chcesz się zabić, co robić, gdy odkrywasz, że dziewczyna cię oszukuje? (Gerardo Naranjo)

Drama/Mex uznany został za jeden z najlepszych filmów meksykańskich 2006 roku. Krytycy zgodnie podkreślali znakomitą realizację i scenariusz, w którym reżyser wnikliwie sportretował swoje postaci.


niedziela, 30 listopada

18.30     MLEKO | SÜT | MILK
reż. Semih Kaplanoglu, Turcja 2008, 102’

MFF Wenecja 2008
MFF Toronto 2008

Mleko jest drugą częścią tzw. trylogii Yusufa. Reżyser przedstawia w niej historię swojego bohatera "od końca". W pierwszej części Egg (pokazywanej w ubiegłym roku na MFF Era Nowe Horyzonty) opowiadał o Yusufie w wieku lat 40, w Mleku poznajemy go w momencie wejścia w dorosłe życie, natomiast trzecia, ostatnia część, opisze jego dzieciństwo.

Yusuf - świeży absolwent szkoły średniej, wraca do rodzinnego, prowincjonalnego miasteczka, pełen nadziei, a jednocześnie obaw co do swojej przyszłości. Jego największą pasją jest pisanie wierszy, kilka z nich zostało opublikowanych w lokalnym czasopiśmie literackim. Chłopak chciałby poświęcić się swojej pasji, musi jednak pomagać owdowiałej matce, która prowadzi mleczarnię.

Matka Yusufa dotychczas całą swoją uwagę skupiała na nim. Będąc jednak wciąż atrakcyjną i piękną kobietą, pragnie ułożyć sobie życie i wdaje się w romans z zawiadowcą stacji. Yusuf nie potrafi tego zaakceptować. Na dodatek, dostaje powołanie do wojska, co jeszcze bardziej komplikuje jego świat. Wkrótce musi stawić czoło realiom dorosłego życia, które powoli niweczą jego marzenia i plany…

Na przykładzie portretu matki i syna, reżyser ukazuje zderzenie dwóch światów we współczesnej Turcji, tradycji i nowoczesności.

Akcję filmu umieściłem w Anatolii, w wiejskiej społeczności, doskonale odzwierciedlającej historyczne, kulturowe i gospodarcze cechy tego regionu, który na przestrzeni ostatnich kilku lat uległ błyskawicznym zmianom i modernizacji. W tym rejonie, gdzie koegzystują ze sobą tradycja i nowoczesność, znalazłem wszystko, czego potrzebowałem do opowiedzenia swojej historii.
Mieszkańcy odkryli, że można żyć inaczej. Zaszczepiłem te zmiany w swoich bohaterów - w Yusufa młodego człowieka, który pragnie być poetą i w jego matkę Fatmę, kobietę, która również chce odmienić swoje życie. Kiedy każde z nich zamierza żyć tak jak chce, dochodzi do konfliktu. (Semih Kaplanoglu)


20.30     3 KOBIETY W RÓŻNYM WIEKU | SÉ ZAN | 3 WOMEN
reż. Manijeh Hekmat, Iran 2008, 94’

MFF Berlinale 2008
MFF Edynburg 2008
MFF Melbourne 2008

Znakomity, irański obraz. Bez żadnych efektownych środków reżyserka Manijeh Hekmat zrobiła piękny i prowokacyjny dramat rodzinny, film o trzech pokoleniach Iranek zawieszonych między tradycją a nowoczesnością. Paweł T. Felis, Gazeta Wyborcza

Sześć lat po kontrowersyjnym debiucie Więzienie kobiet (Women’s Prison, 2002) Manijeh Hekmat powraca przejmującym, realistycznym dramatem o irańskich kobietach, które dzieli przepaść mentalna, obyczajowa i kulturowa.

Trzy kobiety z różnych pokoleń - babka, matka i córka - są zagubione we współczesnym świecie. Przebojowa, 40-letnia Minou, konserwator dywanów, szuka swojej córki Pegah, która od kilku dni jest poza domem i nie odbiera telefonu. W międzyczasie Minou musi zawieźć chorą na amnezję matkę do lekarza. Po drodze jednak postanawia spotkać się z handlarzem, od którego chce odzyskać drogocenny, historyczny dywan obiecany wcześniej Narodowemu Muzeum Dywanów. Mimo, że udaje jej się go odzyskać (a raczej bezczelnie zabrać) niebawem traci go z oczu, podobnie jak matkę.

W tym czasie Pegah wędruje przez pustynne tereny Iranu wraz z nowo poznanym autostopowiczem, którego podwozi do wykopalisk archeologicznych. Chłopak od razu zauważa zagubienie i kryzys Pegah. Dla rozwiedzionej Minou bezskuteczne poszukiwania matki, córki i dywanu stają się pretekstem do rozmyślań nad własnym życiem. Dochodzi do wniosku, że tak naprawdę nie zna własnej córki.

Podczas swych oddzielnych wędrówek, te trzy kobiety odnajdują własną tożsamość. Jednak czy są w stanie odnaleźć się nawzajem, by ocalić swe dziedzictwo i dom rodzinny?

Motywem łączącym te trzy historie jest dywan, który pojawia się w życiu każdej z nich w innych okolicznościach. Dywan ma w Iranie szczególne znaczenie. To jeden z najważniejszych obiektów sztuki, mający ponadczasową wartość, analogiczną do wartości obrazów w kulturze Zachodu.

Filmy prezentowane w ramach 4. Festiwalu Filmy Świata Ale Kino!

ZAPRASZAMY!