51.KFF: Retrospektywa W. Wiszniewskiego 2
|
RETROSPEKTYWA WOJCIECHA WISZNIEWSKIEGO 2 (79’)
Wanda Gościmińska. Włókniarka, reż. Wojciech Wiszniewski, 1975, 20’ (dok.)
Jeden z dwóch pokazywanych na festiwalu filmów Wiszniewskiego, które w PRL zostały dopuszczone na ekrany. Dawna przodownica pracy, w hieratycznych pozach deklamująca swój życiorys, ukazana została w sztucznym świecie, zaludnionym przez symbole z epoki: postaci górników, rybaków i żniwiarek z kronik, plakatów, banknotów. Dowodząc fałszu czasów stalinowskich, autor starał się zrozumieć ich zdumiewającą trwałość. Brązowy Smok za scenariusz na Krakowskim Festiwalu Filmowym.
Elementarz, reż. Wojciech Wiszniewski, 1976, 8’ (dok.)
Film, pomyślany pierwotnie jako dokument o twórcy polskiego Elementarza, Marianie Falskim, przyniósł zupełnie odmienny rezultat: zdumiewający zapis stanu ducha Polaków lat siedemdziesiątych, przekraczający wszelkie bariery i konwencje gatunkowe ówczesnego kina. W miejsce dawnego, wyidealizowanego Elementarza, ukazanego w pierwszej części filmu, w drugiej autor zaproponował jego współczesny wariant: posępny, bliższy rzeczywistemu klimatowi epoki, zaś w trzeciej stworzył osobliwą wariację na jego temat. Film nagrodzony - już po śmierci autora - Złotym Lajkonikiem na Krakowskim Festiwalu Filmowym.
Stolarz, reż. Wojciech Wiszniewski, 1976, 13’ (dok.)
Na tle sygnałów zwiastujących kolejne epoki polityczne, bohater ciągnie swoją prywatną historię, opowiadaną językiem, w którym ton meldunku wojskowego łączy się z tonem przywatnych zwierzeń.
Sztygar na zagrodzie, reż. Wojciech Wiszniewski, 1978, 12’ (dok.)
Drugi z filmów przeglądu, dopuszczonych w PRL do rozpowszechniania. Portret autentycznej postaci przedstawiony w sposób fabularny, nawiązujący do poetyki twórczości ludowej i komentowany zza kadru gorzko-żartobliwą przyśpiewką. Emerytowany górnik, przybywający z rodziną na wieś i próbujący podjąć samodzielną działalność gospodarczą, ponosi klęskę, odrzucony przez miejscową społeczność. Kompromitacja stereotypów propagandowych z epoki Gierka. Brązowy Lajkonik na Krakowskim Festiwalu Filmowym.
Szajbus. Film o Wojtku Wiszniewskim, reż. Andrzej Mellin, 1985, 26’ (dok.)
„Szajbus” to przydomek, jakim obdarzyli Wiszniewskiego koledzy z łódzkiej Szkoły Filmowej. Dokument został nakręcony trzy lata po jego śmierci przez przyjaciół i współpracowników. Zawiera, oprócz fragmentów filmów, oryginalne materiały ikonograficzne (m.in. zdjęcia rodzinne i filmowy wizerunek warszawskiego mieszkania reżysera, nakręcony tuż po jego śmierci), a w ścieżce dźwiękowej - poświęcone Wiszniewskiemu komentarze i zapis rozmowy, którą w 1979 roku przeprowadził z nim Krzysztof Krauze.